-
1 FÓÐR
n. fodder, foddering.* * *n. [Engl. fodder; Germ. futter; Dan. and Swed. foder], fodder for cattle, (but fæði or fæða of human food), Ísl. ii. 138, Gþl. 503, Fbr. 156: a certain quantity of fodder or hay, a stack thus contains so many kýr-fóðr or lambs-fóðr:— a foddering of lambs for the parson in the winter, hence a parish has so and so many lambs-fóðr; skila úr fóðrum, to return lambs in the spring. fóðr-birgðir, f. pl. (-birgr, adj.), stores of hay. -
2 skaf
n. [skafa], a scraping, peeling, esp. of peeled bark used in Norway for fodder for goats and cattle; brjóta hrís ok skaf, D. N. i. 215; þrjú hlóss viðar, ok tvau skafs, Gþl. 344, N. G. L. i. 39, 240; reiða heim skaf, 358; þá er uxa-mat átum inni skaf sem hafrar, Sighvat; hrís ok skaf í mörkinni, D. N. i. 291. -
3 ái-fóðr
n. fodder for baiting, provender, Jb. 430, Stj. 214. Gen. xlii. 27. -
4 EYKR
(-jar, -ir), m. beast of draught.* * *m., pl. eykir, gen. eykia, [Swed. ök; Dan. ög; akin to ok, a yoke]:—a beast of draught; úlfalda ok eyki, Stj. 393; hross eðr eyk, Grág. i. 434; þat er einn e. má draga, ii. 362; þeir hvildu sik þar ok eyki sína, Eg. 586 (travelling in a sledge); eykja fóðr, fodder for eykr, N. G. L. i. 38: eykr includes oxen, horses, etc.,—eykjum, hestum ok uxum, cattle, whether horses or oxen, Fms. v. 249; eyk, uxa eðr hross, Jb. 52; uxa ok asna, þá sömu eyki …, Mar.; hefi ek öngva frétt af at nokkurr þeirra hafi leitt eyki Þórs (of Thor in his wain with the he-goats), Fb. i. 321: metaph., Bs. i. 294.II. the passage Bs. i. 674—þar er þeir höfðu eykinn búit—ought to be read ‘eikjuna,’ vide eikja. eykja-gerfi, n. the harness of an eykr, Ýt. 10; jötuns-e., the giants’ e., i. e. a wild ox, poët., 14: in poetry ships are called the eykir of the sea-kings and the sea. -
5 heyja
(hey; háða, háiðr), v.1) to hold, conduct (heyja þing, dóm); heyja gleði to indulge in mirth; heyja sér orðfjölda to acquire a store of words;2) heyja orrostu, bardaga, hólmgöngu to fight a battle or duel (hann hafði margar orrostur háðar);refl., heyjast við (viz. bardaga), to fight, bandy words (þeir háðust þar við um stund).* * *að, [hey], to make hay, Bs. i. 913, freq. in mod. usage; h. vel (ílla), to get in a good ( bad) crop of hay; h. fyrir kýr, ær, hesta, to make hay, as fodder for cows, etc.; and metaph., heyja af fyrir sér, to support oneself, live from hand to mouth. -
6 áifóðr
-
7 eykjafóðr
n. fodder for eyk(i)r. -
8 fjárfóðr
n. fodder for sheep. -
9 fjárfœði
n. fodder for sheep. -
10 nautsfóðr
n. a neat’s fodder for the winter. -
11 GEFA
* * *(gef; gaf, gáfum; gefinn), v.1) to give (gefa e-m e-t);hann gaf þeim góðar gjafar, he gave them good gifts;gefa e-m ráð, to give one advice;gefa hljóð, to give a hearing;gefa e-m sök, e-t at sök, to lay to one’s charge, to bring a charge against one;gefa slög, to deal blows;gefa e-m drekka, to give one to drink;impers., e-m gefr byr (byri), one gets a fair wind (gaf þeim byr ok sigla þeir í haf);absol., gaf þeim vel, they got a fair wind;ef fœri gefr á, if you get a chance;ef yðr (dat.) gefr eigi missýi í þessu máli, if you are not mistaken in this matter;þat gaf öllum vel skilja, it was clear for all to understand;2) to give, grant;gefa heimleyfi, to grant furlough;gefa e-m grið, to grant quarter or pardon to one;gefa e-m líf, to grant one his life;3) to give in matrimony (ek var ung gefin Njáli);4) to give fodder to cattle, to feed (gefa göltum, nautum, kúm, hestum);5) gefa staðar, to stop;lét hann þá staðar gefa róðrinn, he stopped rowing;6) e-m er e-t svá gefit, or svá gefit um e-t, one is so and so disposed, thinks so and so of a thing (ef þér er þetta svá gefit sem þú segir);7) with preps.:gefa sér litit (mikit) af (or at) e-u, to take little (much) notice of;gefa á e-t, to pour water on;fig. to press on (gefr Ormr þá á);gefa e-m til e-s, to give in return for a thing (gefa fé til sátta);impers., honum hafði vel gefit til (had good luck) um hefndina;gefa sér mikit (lítit) um e-t, to take great (little) interest in (= gefa sér mikit, lítit, af or at e-u);gefa sér fátt um e-t, to take coldly, take little notice of;gefa e-t upp, to give up (gefa upp alla mótstöðu);gefa sik upp, to surrender;gefa upp gamalmenni, to give old people up, let them starve;gefa upp leiguna, to remit the rent;gefa upp sakir, to remit offences;upp gefinn, exhausted;gefa e-t við e-u, to give in payment for;gefa sik við, to give in (þat er líkara, at ek gefa mik við);8) refl., gefast.* * *pret. gaf, 2nd pers. gaft, mod. gafst, pl. gáfu; pres. gef; pret. subj. gæfi; part. gefinn; with neg. suff. gef-at, gaft-attu, Fm. 7; mid. form gáfumk ( dabat or dabant mihi, nobis), Stor. 23, Bragi, Edda: [Goth. giban = διδόναι; A. S. gifan; Engl. give; Dutch geven; O. H. G. gepan; Germ. geben; Swed. gifva; Dan. give.]A. To give, with acc. of the thing, dat. of the person; g. gjafar, to give gifts, Fm. 7, Fms. vii. 40, Nj. 29, Hm. 48; mikit eitt skala manni gefa, 51; hann kvaðsk eingin yxn eiga þau áðr at honum þætti honum gefandi (gerundial, worth giving to him), Rd. 256; hann gaf stórgjafir öllu stórmenni, Ld. 114; hann gaf þeim góðar gjafir at skilnaði, Gísl. 9; Rútr gaf henni hundrað álna, Nj. 7; viltú g. mér þá, 73, 75, 281, passim.II. to give in payment, to pay; gefa vildim vit þér fé til, we will give thee money for it, Nj. 75; yðr væri mikit gefanda (gerundial) til, at þér hefðit ekki íllt átt við Gunnar, you would have given a great deal not to have provoked Gunnar, 98; ek mun g. þér til Guðrúnu dóttur mína ok féit allt, id.: to lay out, hann gaf sumt verðit þegar í hönd, Gísl. 12; gefa e-t við e-u, to pay for a thing; at þér gefit mjök margra Kristinna manna líf við yðvarri þrályndi, that you will cause the loss of many Christian lives with your stubbornness, Fms. iv. 195; þat er líkara at ek gefa mikit við, Nj. 53; gefa sik við e-u, to give oneself to a thing, attend to, be busy about, mod.: gefa í milli, to discount; hygg at hvat þú gefr í milli tveggja systra, Fms. iv. 195 (hence milli-gjöf, discount).III. in special sense, to give in matrimony; Njáll bað konu til handa Högna ok var hon honum gefin, Nj. 120; Vígdís var meir gefin til fjár en brautargengis, V. had been more wedded to the money than to her advancement, Ld. 26; segir at dóttir þeirra muni eigi betr verða gefin, 114:—gefa saman, to betroth, Fms. x. 381:—in mod. sense to marry, of the clergyman.2. to give as a dowry, portion; búum þeim er Sveinn hafði gefit til hennar, Fms. x. 310 (hence til-gjöf, dowry); eigi skal ok í klæðum meira heiman gefask með konu en þriðjungr (hence heiman-gjöf, dowry), Gþl. 212:—so also, gefa í erfðir, to give as inheritance, Bs. i. 285:—gefa ölmusu, to give alms, Bs. passim; gefa fátækum, to give to the poor, passim.IV. to give, grant; hann gaf honum vald yfir öllu landi, Fms. i. 18; gefa heimleyfi, to grant ‘home-leave,’ furlough, ix. 474; gefa orlof, ii. 64; gefa grið, to grant a truce to one, pardon, Nj. 165, Fms. ix. 479; gefa e-m líf, to grant one his life, 470.V. in various phrases; gefa e-m nafn, to give one a name, Nj. 91, Fms. i. 23, Grág. ii. 146; gefa þakkir, to give thanks, Fms. i. 231; gefa e-m tillæti, to indulge one, Nj. 169; gefa e-m rúm, to give place to one, Fms. ii. 254, vi. 195; gefa ráð, to give counsel, advice, Nj. 75, 78; gefa góð orð, to give good words, answer gently; gefa e-m stór orð, to give one big words, Fms. v. 158; gefa slög, to deal blows, ix. 313; gefa gaum at, to give heed to, Nj. 57, Eg. 551; gefa hljóð, to give a hearing, in public speaking, Nj. 230; gefa tóm, to give time, leisure, 98; gefa ró reiði, to calm one’s wrath, 175:—gefa e-m sök, to bring a charge against, complain of, 82; ok gaf ek þó hjálminum enga sök á því, I did not like the helmet less for that, Ld. 128; at eigi sé mælt, at þú gefir dauðum sök, that thou bringest a charge against a dead man (which was unlawful), Nj. 82; en hvártki okkat gefr þat öðru at sök, neither of us likes the other the less for that, 52; ekki gef ek þér þat at sök þótt þú sér engi bleyðimaðr, 54; engi þorði þó sakir á at gefa, none durst complain, Al. 123; Sigurðr jarl bað konung eigi gefa Þrændum þetta at sök, Fms. i. 57; gefa kæru upp á e-n, to give in a complaint against one, Dipl. ii. 13.2. gefa sér um …, to give oneself trouble about, take interest in, mostly followed by a noun; gefa sér fátt um e-t, to take coolly; gefa sér mikit um, to take great interest in; Þorfinnr lét gefa honum mat, en gaf sér lítið at honum, but else took little notice of him, Grett. 96; ekki er þess getið, at hann gæfi sér mikit um, that he shewed great interest, Fms. i. 289; mun ek mér ok ekki um þetta gefa, I will let this pass, not take offence at it, Boll. 354; en ef til mín kæmi tveir eða þrír, þá, gaf ek mér ekki um, then I took no notice of it, Fms. ii. 151; konungr gaf sér fátt um þat, Fb. i. 261; hann þóttisk vita hvat keisaranum mislíkaði ok gaf sér þó ekki um at sinni, Fms. vi. 71; ok gáfu sér ekki um viðbúnaðinn, vii. 87; so also, Skúli gaf sér litið at hvat biskup sagði, S. troubled himself little at what the bishop said, Bs. i. 873:—akin is the mod. phrase, eg gef ekki um það, I do not want it; gefðu ekki um það, do not care for it, mind it not; eg gaf ekki um að sjá það, I did not want to see it, etc.3. gefa staðar, to stop; lét hann þá staðar gefa róðrinn, he stopped rowing, Fms. vi. 384; konungr gaf staðar ok hlýddi til frásagnar þeirra, viii. 400; ok þá er sá íss gaf staðar ok rann eigi, Edda 3; ok þeir gefa eigi stað ferðinni fyrr en þeir kómu norðr, 151 (pref.); svá at staðar gaf (MS. naf) höndin við sporðinn, 40.VI. to give out, deal out; hón bað gefa sér drekka, bade give him to drink, Eg. 604: to give a dose, gefa e-m eitr, Al. 156:—absol. to give fodder to cattle, gefa göltum, Hkv. 2. 37; gefa nautum, kúm, hestum, Sturl. ii. 42, Gísl. 28:—gefa á, to dash over, of sea-water, cp. ágjöf: to pour water on, var gluggr á ofninum syá at útan mátti á gefa, Eb. 134; síðan lét hann gefa útan á baðit í glugg, 136; gefa á ker, to fill a goblet, Clar.: metaph. to press on, gefr Ormr þá á, Fb. i. 530 (in wrestling).VII. with prepp., fyrir-gefa, to forgive, freq. in mod. usage, but scarcely found in old writers; so also gefa til, cp. Dan. tilgive, D. N., vide Safn i. 96, (rare and obsolete):—gefa upp, to give up; gefa upp gamalmenni, to give old people up, let them starve, Fms. ii. 225; gefa upp föður eða móður, 227; bændr báðu hann gefa upp eyna, Grett. 145: to remit, en þó vil ek nú upp gefa þér alla leiguna, Nj. 128; gaf honum upp reiði sína, Fms. x. 3, 6; ok gefit oss upp stórsakir, ii. 33; Brján konungr gaf upp þrysvar útlögum sínum inar sömu sakir, Nj. 269: absol., hvárt vilit þér gefa honum upp, pardon him, 205; gefa upp alla mótstöðu, to give up all resistance, Fms. ix. 322; gefa sik upp, to give oneself up, surrender, i. 198; þá gefum vér upp várn stað, 104; gefa upp ríki, konungdóm, to give up the kingdom, abdicate, resign, x. 4, xi. 392: to give up, hand over to one, Magnús konungr gaf honum upp Finnferðina með slíkum skildaga, vii. 135; ek vil gefa ykkr upp búit at Varmalæk, Nj. 25; allir hafa þat skaplyndi at gefa þat fyrst upp er stolit er, 76: to give up, leave off, gefa upp leik, to give up playing, Fas. iii. 530; gefa upp horn, Fms. vi. 241: to exhaust, empty, upp ætlu vér nú gefnar gersimar yðrar, vii. 197.B. IMPERS., a naut. term; e-m gefr byri, byr (acc. pl. or sing.), one gets a fair wind; gaf þeim byr ok sigla þeir í haf, Nj. 4; gaf þeim vel byri, 138; er þeir vóru búnir ok byr gaf, Eg. 99: so also absol. with or without dat. of the person, gaf kaupmönnum burt af Grænlandi, the sailors got a wind off Greenland, so as to sail from it, Fb. iii. 454; því at eigi gaf suðr lengra, Fms. ii. 185; gaf þeim vel, ix. 268; gaf honum ílla, x. 4; gaf honum eigi austan, Nj. 63: so in the saying, svo gefr hverjum sem hann er góðr.2. in other phrases, to get a chance; ef færi (acc.) gefr á, if you get a chance, Nj. 266; halda njósnum, nær bezt gæfi færi á honum, to keep a look-out, when there was best chance to get at him, 113; til þess gefr nú vel ok hógliga, ‘tis a fair and easy opportunity for that, Al. 156; mæltu menn at honum hafði vel gefit til ( had good luck) um hefndina, Fms. vii. 230; ef yðr (dat.) gefr eigi missýni í þessu máli, if you are not mistaken in this matter, Fbr. 32; gaf þeim glámsýni (q. v.) er til vóru komnir, Sturl. i. 179, Stj. 401; þá gaf mér sýn, then I beheld (in a vision), Fms. vii. 163; þat gaf öllum vel skilja, it was clear for all to understand, it lay open to all, vi. 70; e-m gefr á að líta, one can see, i. e. it is open and evident.C. REFLEX., gefask vel (ílla), to shew oneself, prove good ( bad); það sé ván at þú gefisk honum eigi vel, er þú gefsk öllum öðrum mönnum ílla, Nj. 32; eigi deilir litr kosti ef þú gefsk vel, 78; hversu gafsk Björn þér, Kári, 265; opt hafa mér vel gefisk yður ráð, your counsels have often proved good to me, Ld. 252; hefir þeim þat ok aldri vel gefisk ( it has never turned out well) í þessu landi, Fms. vii. 22; ílla gefask ílls ráð, a saying, Nj. 20; hétu allir góðu um at gefask vel (i. e. to fight manfully), Fms. vii. 262:—to happen, turn out, come to pass, sem síðan gafsk, x. 416; svá honum gafsk, so it turned out for him, Sl. 20; ok svá gæfisk, ef eigi hefði Guð þá sína miskun til sent, and so it would have come to pass, unless …, Fms. x. 395:—gefsk mér svá, it seems to me so, methinks it is so, Karl. 290, 308 (vide A. V. 2. above); þat allsheri at undri gefsk, to all people it is a wonder, Ad. 18; e-m er e-t svá gefit, to be so and so disposed, to think so and so of a thing; ef þér er þetta svá gefit sem þú segir, Fms. v. 236; svá er mér gefit, son minn, at ek em þér fegin orðin, Ó. H. 33; sagði hann at svá mundi jarli gefit, Fms. ix. 244; en svá ætla ek flestum lendum mönnum gefit, at eigi munu skiljask frá Skúla jarli, 429, v. l.; þyki mér ok sem svá muni flestum gefit, at fé sé fjörvi firr, Ld. 266; en þat mun þó mestu um stýra hversu Þórdísi er um gefit, 302; síðan talaði konungr þetta mál við systur sína, ok spurði hversu henni væri um þetta gefit, Fms. ii. 221: of the gifts of nature, mikill máttr er gefinn goðum várum, Nj. 132; ok er þat mál manna, at henni hafi allt verit ílla gefit þat er henni var sjálfrátt, i. e. that she was a bad woman in everything of her own making (but well gifted by nature), 268; ok svá er sagt at honum hafi flestir hlutir höfðinglegast gefnir verit, 254.2. with prepp., gefask upp, to give up, give in, surrender, Nj. 64, 124, Eg. 79: mod. to lose one’s breath: upp gefinn, upset; eigi þykjumk ek upp gefinn þó at ek sjá smávofur, Grett. 112; eigi þyki mér vit upp gefnir, ef vit veitumk at, 131; en þó at þeir feðgar sé ríkir menn, þá eru vér þó ekki upp gefnir fyrir þeim, Fb. ii. 195: in mod. usage, exhausted, having lost one’s breath, eg er uppgefinn; also of a horse, hann gafsk upp, harm er stað-uppgefinn:—e-m gefsk yfir, to do wrong, commit a fault, fail; þat mæla menn at þessi hlutr hafi konunginum yfir gefisk helzt, Fms. xi. 283; ef göfgum mönnum gáfusk stórir hlutir yfir, if the noble gave gross offence, did evil things, Bs. i. 107; engi er svá vitr at eigi gefisk yfir nokkut sinn, Karl. 451:—to give oneself to one, gefask Kristi, N. G. L. i. 339; gefsk þú hánum þá í dag með Guði, Nj. 157; gefask á vald e-s, to give oneself into another’s power, Fms. ix. 479.II. recipr. to give to one another; gefask gjöfum, Bret. 48; gáfusk þeir gjöfum áðr þeir skildu, Bs. i. 274.III. part. gefinn, given to a thing, in a spiritual sense, devout; g. fyrir bækr, lestr, smíðar, etc., given to books, reading, workmanship, etc. -
12 HROSS
n.1) horse;2) mare.* * *m., spelt hors, Stj. 178: [A. S. hors; Engl. horse; O. H. G. hros; Germ. ross]:— a horse, Hm. 70, Grág. i. 194, 432, 433, 599, Nj. 69, Sturl. iii. 227, Gþl. 190, Eb. 106, Fb. ii. 184, 313; stóð-h., a stud-horse, steed; mer-h., a mare; áburðar-h., a hackney.2. spec. a mare, opp. to hestr, a stallion; litföróttr hestr með ljósum hrossum, Gullþ. 14, Hrafn. 6; hestr eða h., N. G. L. ii. 68; ef maðr á hest ( a stallion), þá skal hann annathvárt kaupa hross ( a mare) til, eða fá at láni, 125.COMPDS:I. hrossa-bein, n. horse bone, horse flesh, Sturl. i. 184. hrossa-beit, f. bite or grazing for horses, Jm. 20, Pm. 38. hrossa-brestr, m. a rattle. hrossa-fellir, m. loss of horses, from hunger or disease, Ann. 1313. hrossa-fúlga, u, f. fodder or pay given to keep a horse, Grág. i. 432. hrossa-fætr, m. pl. horses’ hoofs, Rb. 348; troðin undir hrossa fótum, Fas. i. 227. hrossa-gaukr, see gaukr. hrossa-geymsla, u, f. horse keeping, Grett. 91. hrossa-hús, n. a stable, Fms. i. 108, xi. 407, Grett. 91, Orkn. 218, Bs. i. 285. hrossa-höfn, f. horse-keep, horse pasture, Íb. 6. hrossa-kjöt, n. horse flesh, horse meat, Fms. i. 36. hrossa-kyn, n. horse flesh, Fas. iii. 132. hrossa-letr, n. ‘horse-letters,’ a large coarse hand-writing. hrossa-maðr, m. a groom, Þorst. Stang. 48; Kjartan kvaðsk engi vera h. ok vildi eigi þiggja, Ld. 194. hrossa-móða, u, f. the dirt and loose hairs which come off the coat of an ungroomed horse. hrossa-móðugr, adj. covered with h. hrossa-reið, f. a horse-race, horse-riding, Grág. i. 432, 438. hrossa-skella, u, f. = hrossabrestr. hrossa-slátr, n. horse meat, Nj. 164, Hkr. i. 143, Fms. x. 300. hrossa-sótt, f. horse fever, a kind of horse’s disease. hrossa-stuldr, m. horse stealing, Fms. iii. 147. hrossa-taka, u, f. id., Eb. 56. hrossa-vöndr, m. a horse-whip, Art. hrossa-þjófr, m. a horse-stealer, Hbl. 8. hrossa-þöngull, m. a kind of seaweed, fucus digitatus. hross-bak, n. horse-back, Sturl. i. 146, ii. 219, Jb. 262. hross-bein, n. a horse’s bone, Sturl. i. 184. hross-eigandi, a, m. part. a horse owner, Grág. i. 437. hross-fellir, n. = hrossafellir. hross-fjöldi, a, m. a drove of horses, Glúm. 316. hross-fóðr, m. horse-fodder, N. G. L. i. 240. hross-gjöf, f. the gift of a horse, Sturl. i. 155. hross-görsemi, f. a ‘treasure of a horse,’ a valuable horse, Bs. i. 633. hross-hali, a, m. a horse’s tail, Fms. ix. 18. hross-hauss, m. a horse’s head, Fas. ii. 300: as a term of abuse, afgamall h. hross-hár, n. horse-hair. Hrosshárs-grani, a, m. one of the names of Odin, prob. from wearing a frock or hekla of horse-hair, hross-hófr, m. a horse’s hoof, Al. 156. hross-hvalr, m. [A. S. horshwæl = horse-whale; the Germ. form being wall-ross; Engl. wal-rus], a walrus, Edda (Gl.), Sks. 30 new Ed., Korm. 164, K. Þ. K. 138: ropes of walrus skin (svörðr) were used of old for rigging ships, see king Alfred’s Orosius. hross-höfuð, n. = hrosshauss, Eg. 389. hross-íss, m. (= hrossheldr íss), horse-ice, i. e. ice safe to ride on, Sturl. iii. 21. hross-klyf, f. a horse pack, Karl. 382. hross-lifr, f. a horse’s liver, Hkr. i. 144. hross-nautn, f. using a horse, Grág. i. 432, 441. hross-reið, f. horse-riding, a horse-race, Grág. i. 432, 433, 442. hross-rófa, u, f. a horse’s tail, Fas. iii. 473. hross-síða, u, f. a horse’s side, Orkn. 12. hross-spell, n. the damaging a horse, N. G. L. i. 176. hross-tagl, n. a horse’s tail, Art. hross-tönn, f. a horse’s tooth. hross-verð, n. the worth of a horse, Grág. i. 434, Jb. 273. hross-þjófr, m. a horse-stealer: name of a giant, Hdl. hross-æta, u, f. an eater of horse flesh, which by the old eccl. law might not be eaten.II. in pr. names, Hross-kell, Hross-björn, Landn.: local name, Hross-ey, in the Orkneys. -
13 ETJA
(et, atta, attr), v.1) to incite, egg (goad) on to fight, with dat.; etja hestum, to make horses fight; with acc., etja e-n til þolinmœði, to exhort one to patience;2) etja hamingju, afli, við e-n, to match one’s luck, strength, with anolher’s; etja kappi við e-n, to contend in rivalry, vie with one; etja ráðum, hvárt …, to consider, if …; etja saman manndrápum, to incite two parties to manslaughter;3) etja við e-t, to contend against; etja við aflsmun (liðsmun), to fight against odds;4) to put forth; hann etr fram skallanum, he exposes his bare skull (to the blows);5) to cause to be eaten; etja heyvi, heyjum, to feed cattle upon hay;6) refl., etjast við e-n, to contend with one; ef menn etjast vitnum á, if men contend (plead) with witnesses.* * *atti; pres. et; part. att; but etjað, Andr. 625. 73; [it means probably ‘to make bite,’ a causal of eta]:—to make fight, with dat., esp. etja hestum, of horse fights, a favourite sport of the ancients; for a graphic description of this fight see Bs. i. 633. Arons S. ch. 18, Glúm. ch. 18, Rd. ch. 12, Nj. ch. 58, 59, Vígl. ch. 7, N. G. L. ii. 126; vide hesta-þing, hesta-at, víg-hestr, etc.2. gener. to goad on to fight; atta ek jöfrum en aldri sætta’k, Hbl. 24.β. etja hamingju við e-n, to match one’s luck with another, Fms. iv. 147; e. kappi við e-n, to match one’s force against one, Ld. 64, Eg. 82; e. vandræðum við e-n, 458; e. saman manndrápum, to incite two parties to manslaughter, Anecd. 14: in a good sense, to exhort, ok etjað þá þolinmæði, Andr. l. c. (rare).γ. ellipt., etja við e-t, to contend against; e. við aflamun, to fight against odds, Al. 110; e. við liðsmun, id., Fms. i. 42, ix. 39, Fs. 122; e. við ofrefli, id., Fms. iii. 9; e. við reiði e-s, Fb. i. 240.3. to stretch forth, put forth; hann etr fram berum skallanum, he put forth his bare skull to meet the blows, Fms. xi. 132; (Icel. now use ota, að, in this sense.)II. reflex., lét eigi sama at etjask við kennimenn gamla, said it was unseemly to hoot old clergymen, Sturl. i. 104; er ofstopi etsk í gegn ofstopa, if violence is put against violence, 655 xxi. 3.2. recipr. to contend mutually; ef menn etjask vitnum á, if men contend ( plead) with witnesses, N. G. L. i. 247; ok ef þeir vilja andvitnum á etjask, Gþl. 298. -
14 FÚLGA
* * *u, f. [formed from the part. of fela, q. v.], the fee paid for alimentation, esp. of a minor, or one given into another’s charge, = mod. meðgjöf, Jb. 168, Grág. passim: so in the phrases, inna, meta … fúlgu: of hay, fodder, Fb. i. 521; hence in mod. usage, hey-f., a little hay-rick.COMPDS: fúlgufall, fúlgufé, fúlgufénaðr, fúlgukona, fúlgumaðr, fúlgumáli, fúlgunaut. -
15 búfjár-matr
m. food for cattle, stores of fodder, Fms. x. 400. -
16 garð-fóðr
n. hay for fodder in a farm-yard, N. G. L. i. 38. -
17 SKERA
* * *(sker; skar, skárum; skorinn), v.1) to cut (þeir skáru böndin);skera e-n á háls, to cut one’s throat (Karkr þræll skar hann á háls);skera út ór, to cut right through;2) to slaughter (skera sauði, kálf, kið, dilk, geldinga);3) to shape, cut (hann skar hár hans ok negl);4) to cut, mow, reap (skera akr);5) to carve, cut out (á brúðum stólsins var skorinn Þórr, ok var þat líkneski mikit);6) skera e-m höfuð, to make faces at one;skapa ok skera, to have all the say in a matter;láta skapat skera, to let fate decide;7) with preps. and advs.:skera e-t af, to cut off;skera af manni, to be reserved or reticent;skera lítt af manni, to speak one’s mind;skera niðr kvikfé, to slaughter the live stock (for want of fodder);skera ór e-u, to decide, settle (skera ór vanda-málum);nú er þat vili várr, at einn veg skeri ór, that the case be settled;skera upp herör, þingboð, to dispatch a war-arrow, gathering-stick;skera upp akr, to reap a field;8) refl., skerast, to stretch, branch, of a fjord, valley;fjörðr skarst langt inn í landit, stretched far into the land;höfðarnir skárust á víxl, the headlands stretched across, overlapped one another;s. í setgeira-brœkr, to put on a mzn’s breeches;ef nökkut skerst í, if anything happens;skarst allt í odda með þeim, þat sem við bar, they fell at odds about everything that happened;s. ór e-u máli, to withdraw (shrink) from a cause (gangi nú allir til mín ok sveri eiða, at engi skerist ór þessu máli);s. undan e-u, to refuse, decline doing a thing (mun lokit okkrum samförum, ef þú skerst undan förinni);s. undan, to hang back (Þeir fýstu hann at sættast, en hann skarst undan).* * *sker, pret. skar, pl. skáru; subj. skæri; part. skorinn: [A. S. sceran; Engl. shear; Germ. scheren; Dan. skjære]:—to cut; skera með knífi, klippa með söxum, Str. 9; þeir skáru böndin, Fms. iv. 369; hann skar af nokkurn hlut, x. 337; s. tungu ór höfði manni, Grág. ii. 11; hann skar ór egg-farveginn ór sárinu, Þórð. 54 new Ed.; þann flekk skera ór með holdi ok blóði, Fms. ii. 188; s. á háls, Nj. 156; skera ór út ór, to cut sheer through, 244, Fms. i. 217.2. to slaughter, Gr. σφάττειν; skera sauði, kálf, kið, geldinga, Landn. 292, K. Þ. K. 134, Bs. i. 646, Hkr. i. 170, Sturl. i. 94, Eb. 318; hann skar síðan dilkinn, þess iðraðisk hann mest er hann hafði dilkinn skorit, Grett. 137; þá höfðu þeir skorit flest allt sauðfé, en einn hrút létu þeir lifa, 148; Þóroddr hafði þá ok skorit í bú sitt sem hann bar nauðsyn til, Eb. 316; s. gæss, Korm. 206, 208; skera niðr kvíkfé, Vápn. 30; skera af, id., Korm.; kýrin var skorin af.3. to cut, shape; skorinn ok skapaðan, Barl 166: of clothes, klæði skorin eða úskorin, Grág. i. 504; óskorin klæði öll, N. G. L. i. 210; var skorit um pell nýtt, Fms. vii. 197; veittú mér þat, at þú sker mér skyrtu, Auðr, Þórkatli bónda mínum … At þú skyldir s. Vesteini bróður mínum skyrtuna, Gísl. 15; skikkju nýskona, Fms. vi. 52: of the hair, þá skar Rögnvaldr jarl hár hans, en áðr hafði verit úskorit tíu vetr, ii. 189; hann hafði þess heit strengt at láta eigi s. hár sitt né kemba, fyrr en hann væri einvalds-konungr yfir Noregi, Eg. 6; hann skar hár hans ok negl, Ó. H.; ef maðr deyr með úskornum nöglum, Edda 41; s. mön á hrossum, Bjarn. 62.4. [Scot. shear, of reaping], to shear, cut, reap; skera akr eða slá eng, to ‘shear an acre’ or mow a meadow, Gþl. 360; ax úskorit, Gkv. 2. 22; sá akra yðra ok skera, ok planta vingarða, Stj. 644; skera korn, K. Á. 176; sær ok skerr, Gþl. 329.5. to carve, cut; glugg einn er á var skorinn hurðinni, Fms. iii. 148; s. jarðar-men, Nj. 227; skáru á skíði, Vsp.; var á framstafninum karls-höfuð, þat skar hann sjálfr, Fagrsk. 75; skar Tjörvi þau á knífs-skepti sínu, Landn. 248; skera fjöl, kistil, brík, as also skera út c-ð, to carve out (skurðr); skornir drekar, carved dragon-heads, Lex. Poët.; skera hluti, to mark the lots, Fms. vii. 140 (see hlutr); skera or skera upp herör, to ‘carve out,’ i. e. to despatch a war-arrow, like the Scot. ‘fiery cross,’ Eg. 9, Fms. i. 92, vi. 24, x. 388, Gþl. 82, Js. 41; s. boð, id., Gþl. 84, 370, 371.6. special phrases; skera e-m höfuð, to make faces at one, metaphor from carving the pole, see níð; hann rétti honum fingr ok skar honum höfuð, Grett. 117 A; skera af manni, to be blunt with one (see skafa); þarf ekki lengr yfir at hylma, né af manni at skera, Mork. 138; þú ert röskr maðr ok einarðr, ok skerr (v. l. skefr) lítt af manni, Nj. 223; skerr hann til mjök (he begs, presses hard) ef Hneitir legði leyfi til, Sturl. i. 11: allit., skapa ok s., to ‘shave and shear,’ i. e. to make short work rf a thing, decide, Eg. 732, Hrafn. 29; láta skapat skera, to let fate decide, Fms. viii. 88.7. skera ór, to decide, settle (ór-skurðr); biskup skerr ekki ór um skilnað, Grág. i. 328; ef eigi skera skrár ór, 7; föru-nautar hans skáru skýrt ór, Ölk. 36; þótti þá ór skorit, Ld. 74; s. ór vanda-málum, Str. 30; nú er þat vili várr, at einn veg skeri ór, to end it either way, Fb. ii. 57.II. reflex. to stretch, branch, of a landscape, fjord, valley; sá fjörðr skersk í landnorðr frá Steingríms-firði, Ld. 20; sá þeir at skárusk í landit inn firðir stórir, Eb. 5 new Ed.; fjörðr skarsk langt inn í landit, Krók.; höfðarnir skárusk á víxl, the headlands stretched across, overlapped one another, id.; í dal þeim er skersk vestr í fjöll, milli Múla ok Grísar-tungu, Ld. 146; vág-skorinn, a shore with many bays; skorið fjörðum, scored with many fjords; þar skersk inn haf þat er kallask Caspium mare, Stj. 72.2. phrases, hón skarsk í setgeira-brækr, Ld. 136; ef nokkut skersk í, happens, Gþl. 20, Fbr. 102 new Ed.; Þórðr sagði eitthvað skyldu í skerask, Þórð. 67; þat skarsk í odda með e-m, to be at odds, Fbr.3. to yield so much in meat and so much in tallow, of cattle when killed; skerask með tveim fjórðungum mörs, með tíu mörkum, sauðirnir skárust vel, ílla.4. skerask ór e-n máli, to withdraw from a cause, Nj. 191; betra hefði þér verit at renna eigi frá mágum þínum ok skerask nú eigi ór sættum, 248: skerask undan e-u. to refuse, decline, Hrafn. 12, Stj. 425, Róm. 362; ef þú skersk undan förinni, Ld. 218; ef þeir játa þessi ferð, þá mun ek eigi undan skerask, Fms. iii. 70; þeir fystu hann í at sættask, en hann skarsk undan, Nj. 250; at ek munda eigi undan s. þér at veita, 180.5. pass., boga-strengrinn skarsk, Fas. ii. 537; klæðin skárusk, Fms. v. 268; tré-ör skal út skerask í bygðir, Gþl. 13 -
18 VÍÐIR
(gen. -is), m. willow (sjá dalr er mjök víði vaxinn).* * *m. [A. S. wiðig; Engl. withy; cp. Lat. vitis], a willow, Edda (Gl.); þat er vex á víði, Pr. 474: in Icel. esp. willow-scrub, dwarf-willow, salix repens, fjalla-grávíðir = salix alpina glauca; bein-víðir, q. v.; loð-víðir or kotuns-víðir, the cotton-willow; haga-grávíðir, salix repens, Eggert Itin. ch. 267; used for thatching (cp. taug-reptr, Hm.), but esp. as fodder; many local names are derived from this plant: Víði-dalr, -nes, -hjalli, -ker (see kjarr), -skógr, Landn., Fs., map of Icel.: Víð-dælir, men from Víðidalr (whence the family name Vidalin, descended from Arngrim lærdi).COMPDS: víðdælskr, víðihæll, víðirif. -
19 víði-rif
n. the picking willow-twigs for fodder, Sturl. i. 195 C. -
20 búfjármatr
m. food for cattle, stores of fodder.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
purchaser of fodder for drying and/or grinding — džiovinti ir (arba) smulkinti skirtų pašarų pirkėjas statusas Aprobuotas sritis pašarai apibrėžtis Valstybinės maisto ir veterinarijos tarnybos nustatyta tvarka patvirtintas fizinis arba juridinis asmuo, kuris perka iš gamintojų šviežius pašarus… … Lithuanian dictionary (lietuvių žodynas)
fodder — [fäd′ər] n. [ME < OE fodor (akin to Ger futter) < base of foda, FOOD] 1. coarse food for cattle, horses, sheep, etc., as cornstalks, hay, and straw 2. a) something, esp. information, that is thought of as being in large supply and, often,… … English World dictionary
Fodder Scam — The Fodder Scam involved hundreds of millions of dollars in alleged fraudulent reimbursements from the treasury of Bihar state for fodder, medicines and husbandry supplies for non existent livestock. The Fodder Scam (Devanagari: चारा घोटाला,… … Wikipedia
fodder — [[t]fɒ̱də(r)[/t]] 1) N UNCOUNT Fodder is food that is given to cows, horses, and other animals. ...fodder for horses... The alfalfa plant is widely used as animal fodder. Syn: feed 2) N UNCOUNT: usu with supp (disapproval) If you say that… … English dictionary
fodder — fod|der [ˈfɔdə US ˈfa:dər] n [U] [: Old English; Origin: fodor] 1.) food for farm animals 2.) something or someone that is useful only for a particular purpose used in order to show disapproval fodder for ▪ The murders made prime fodder for… … Dictionary of contemporary English
fodder — /fod euhr/, n. 1. coarse food for livestock, composed of entire plants, including leaves, stalks, and grain, of such forages as corn and sorghum. 2. people considered as readily available and of little value: cannon fodder. 3. raw material:… … Universalium
fodder — n. 1) cannon fodder 2) fodder for * * * [ fɒdə] cannon fodder fodder for … Combinatory dictionary
fodder — fod|der [ fadər ] noun uncount 1. ) food, especially HAY or STRAW, for animals such as cows and horses 2. ) someone or something considered useful only for one particular purpose: We are not just voting fodder for professional politicians. =>… … Usage of the words and phrases in modern English
fodder — UK [ˈfɒdə(r)] / US [ˈfɑdər] noun [uncountable] 1) food, especially hay or straw, for animals such as cows and horses 2) someone or something considered useful only for one particular purpose We are not just voting fodder for professional… … English dictionary
fodder — noun Etymology: Middle English, from Old English fōdor; akin to Old High German fuotar food more at food Date: before 12th century 1. something fed to domestic animals; especially coarse food for cattle, horses, or sheep 2. inferior or readily… … New Collegiate Dictionary
FODDER — (Heb. מִסְפּוֹא, mispo, AV, JPS, provender ), most often mentioned together with teven ( chaff, AV, JPS, straw ) as feed for camels and asses (Gen. 24:25; 43:24; Judg. 19:19). Teven, which was the most important food of domestic animals, was made … Encyclopedia of Judaism